czwartek, 29 stycznia 2009

Tutaj


Do pewnych rzeczy trzeba dorosnąć. Powiedziałabym nawet, że istniejecałe mnóstwo rzeczy, których nie powinno się robić zbyt wcześnie. Jednąz nich jest CZYTANIE POEZJI.
A konkretnie czytanie wielkiejpoezji, gdy nie jest się na to przygotowanym. Z wierszami WisławySzymborskiej zetknęłam się po raz pierwszy przelotnie w późnejpodstawówce, a potem w liceum omawialiśmy takie utwory jak np. Cebula,Kot w pustym mieszkaniu, Pierwsza fotografia Hitlera, Dwie małpyBruegla, Sto pociech.
I niestety, sztampowe, mechaniczne podejście do tematu, sztywne "coautor miał na myśli" i "jaka jest konstrukcja wiersza" spowodowało, żepoezję Szymborskiej odebrałam podobnie jak wszystkie inne rzeczy "doprzerobienia" (nigdy nie byłam fanką lektur obowiązkowych).
I gdyby nie to, że podczas przerzucania kolejnych książek w jednym zantykwariatów wpadł mi w ręce tomik DWUKROPEK, pewnie nadal żyłabym wnieuświadomieniu.
Booto otworzyłam książkę na przypadkowej stronie, przeczytałam jeden z utworów, nie pamiętam już który, i pomyślałam sobie "WOW, aleniesamowite".
I tak zaczęła się moja miłość do naszej noblistki. Dwukropek zabrałamze sobą wtedy do domu, podobnie jak WIDOK Z ZIARNKIEM PIASKU. Potem nakomputerze przepisałam sobie cały tomik CHWILA wypożyczony zbiblioteki. I po dziś dzień lubię urządzać sobie poetycko-filozoficznewieczorki z wierszami Szymborskiej w roli głównej.
Bo ta poezja przesycona jest filozofią, chwilowością, przypadkowością,przemijalnością. Nie ma w niej zbędnych słów, są za to słowa, o którychmożna myśleć potem przez całą noc.

A dlaczego akurat teraz o tym piszę? Ano dlatego, że lada dzień będzie miało miejsce ważne wydarzenie literackie - ukaże się nowy tom, a właściwie też tomik - TUTAJ. A dziś w Krakowie na ul.Lubicz spotkanie z Poetką! Żałuję, że nie mogę się tam teleportować.

PS Na zakończenie przytoczę jeszcze anegdotkę z recenzji Jarosława Mikołajewskiego (GW z 2005-11-27):
Kiedy dwa lata temu prosiłem o rozmowę Ferzana Ozpetka, który pochodziz Turcji, od lat mieszka w Rzymie i jest dziś jednym z najciekawszychreżyserów (w Polsce oglądaliśmy m.in. jego "Łaźnię turecką" i "Okno"),oświadczył: "Co prawda nie mam czasu, ale z tobą porozmawiam, bo jesteśPolakiem, a Polką jest również Szymborska". I opowiedział, jak idąc narzymską premierę swojego pierwszego filmu, wszedł do księgarniFahrenheit przy Campo di Fiori, otworzył przypadkiem książkę nieznanejsobie "poetki o dziwnym nazwisku", jak nie mógł się od niej oderwać,więc ją kupił, zabrał na premierę i na początku spotkania oświadczył,że ten wieczór nie będzie poświęcony filmowi, lecz książce. Iprzeczytał zebranym wiersze polskiej poetki.

Opowieśćturecko-włoskiego reżysera jest czymś więcej niż anegdotą z życiawyższych sfer kulturalnych Rzymu. Ozpetek mimowolnie utrafił w istotęoddziaływania wierszy Wisławy Szymborskiej, które rodząc się z chwiliżycia i pokazując jej wątpliwe zaistnienie, przypadkowy bieg i niepewnykierunek, ofiarowują czytelnikowi chwilę zrozumiałej lektury świata.

PS 2 I jeszcze mój ulubiony wiersz

Rozmowa z kamieniem

Pukam do drzwi kamienia.

- to ja wpuść mnie.

Chcę wejść do twojego wnętrza,

Rozejrzeć się dokoła,

Nabrać ciebie jak tchu.

- odejdź- mówi kamień.-

jestem szczelnie zamknięty.

Nawet rozbite na części

Będziemy szczelnie zamknięte.

Nawet starte na piasek

Nie wpuścimy nikogo.

Pukam do drzwi kamienia.

- to ja wpuść mnie

przychodzę z ciekawości czystej.

Życie jest dla niej jedyna okazją.

Zamierzam przejść się po twoim placu,

A potem jeszcze zwiedzić liść i kroplę wody.

Niewiele czasu na to wszystko mam.

Moja śmiertelność powinna cię wzruszyć.

jestem z kamienia - mówi kamień-

i z konieczności musze zachować powagę.

Odejdź stąd.

Nie mam mięsni śmiechu.

Pukam do drzwi kamienia.

-to ja wpuść mnie.

Słyszałam, że są w tobie wielkie puste sale,

Nie oglądane, piękne nadaremnie,

Głuche, bez echa czyichkolwiek kroków.

Przyznaj, że sam niedużo o tym wiesz.

-wielkie i puste sale- mówi kamień-

ale w nich miejsca nie ma.

Piękne, być może, ale poza gustem

Twoich ubogich zmysłów.

ożesz mnie poznać, nie zaznasz mnie nigdy.

Całą powierzchnią zwracam się ku tobie,

A całym wnętrzem leżę odwrócony.

Pukam do drzwi kamienia.

-twoja wpuść mnie.

Nie szukam w tobie przytułku na wieczność.

Nie jestem nieszczęśliwa.

Nie jestem bezdomna.

Mój świat jest wart powrotu.

Wejdę i wyjdę z pustymi rękami.

A na dowód, że byłam prawdziwie obecna,

Nie przedstawię niczego prócz słów,

Którym nikt nie da wiary.

-nie wejdziesz- mówi kamień.-

brak ci zmysłu udziału.

Żaden zmysł nie zastąpi ci zmysłu udziału.

Nawet wzrok wyostrzony aż do wszechwidzenia

Nie przyda ci się na nic bez zmysłu udziału.

Nie wejdziesz, masz zaledwie zamysł tego zmysłu,

Ledwie jego zawiązek, wyobraźnie.

Pukam do drzwi kamienia.

-to ja wpuść mnie.

Nie mogę czekać dwóch tysięcy wieków

Na wejście pod twój dach.

-jeżeli mi nie wierzysz- mówi kamień-

zwróć się do liścia powie to, co ja.

Do kropli wody, powie to, co liść.

Na koniec spytaj włosa z własnej głowy.

Śmiech mnie rozpiera, śmiech, olbrzymi śmiech,

Którym śmiać się nie umiem.

Pukam do drzwi kamienia.

-to ja wpuść mnie.

-nie mam drzwi- mówi kamień.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz